Không khó để thấy, trước khi bước vào trận chung kết Europa League, thầy trò huấn luyện viên Xabi Alonso luôn bước vào trận đấu với một tâm trạng rất thoải mái. Đó là bởi họ không có gì để mất, những gì mà họ đạt được đã là quá cao so với mục tiêu đề ra khi bước vào mùa giải 2023 - 2024, và trên hết, họ luôn có cơ hội sửa chữa sai lầm khi chưa bước vào những trận đấu cân não không thể quay đầu. Chính với tâm lý thoải mái đó, có khá nhiều trận đấu họ có thể lật ngược thế trận vào những giờ phút cuối cùng, thời điểm mà đối thủ đã mệt mỏi hoặc chủ quan. Và người ta vẫn đặt câu hỏi, nếu như họ gặp phải một đối thủ thực sự bản lĩnh trong một ngày thi đấu không tốt thì sao? Và chính trận chung kết Europa League là câu trả lời.
Nếu chỉ nhìn qua các thông số trận đấu, thì ai cũng sẽ nhận định đây là một trận đấu cân bằng, đó là bởi Atalanta của huấn luyện viên Gian Piero Gasperini cũng chỉ kiểm soát 42% thời lượng bóng, có 10 lần dứt điểm với 7 lần dứt điểm chính xác, có 330 đường chuyền, 105 pha tấn công với 53 pha tấn công nguy hiểm, số bàn thắng được kỳ vọng là 0.77; so với 10 lần dứt điểm với 3 lần dứt điểm chính xác, có 688 đường chuyền, 124 pha tấn công với 47 pha tấn công nguy hiểm, số bàn thắng được kỳ vọng là 0.79 của Bayer Leverkusen.
Qua các thông số trận đấu chúng ta thấy Bayer Leverkusen cầm bóng nhiều hơn, chuyền bóng nhiều hơn hẳn, nhưng Atalanta là đội có nhiều tình huống nguy hiểm hơn, trong khi số cơ hội có thể tạo nên bàn thắng có thể nói là ngang nhau. Như vậy nói đây là một trậm đấu cân bằng không hề quá, nhưng tỷ số 3-0 cùng tình huống thực tế trong trận đấu lại cho thấy Atalanta mới là đội bóng tận dụng tình huống tốt hơn, nắm giữ thế trận tốt hơn, hay nói cách khác, Xabi Alonso đã bị Gian Piero Gasperini “đọc vị” hoàn toàn trong một trận đấu mà bản thân họ cũng chơi dưới sức.
Nói Bayer Leverkusen đã chơi một trận đấu dưới sức cũng không sai, bởi cả thầy lẫn trò đều thể hiện không thực sự tốt trong trận đấu này. Các cầu thủ Bayer Leverkusen đã ra sân với trạng thái căng cứng chứ không còn với tâm trạng thoải mái như thường lệ, họ cầm bóng thiếu tự tin hơn, phối hợp với nhau thiếu chuẩn xác hơn, dứt điểm cũng thiếu chính xác hơn hẳn. Trên hết, tinh thần vùng lên quyết liệt ở những thời điểm cuối thường thấy ở đội bóng Đức này cũng không được thể hiện một cách rõ ràng. Với cách thi đấu thiếu lửa như vậy, làm sao mà họ có thể lật ngược thế trận trước một Atalanta thi đấu bản lĩnh hơn hẳn.
Không chỉ các cầu thủ Bayer Leverkusen chơi dưới sức, bản thân Xabi Alonso cũng có nhiều sai lầm trong trận đấu này. Ông vẫn lựa chọn lối chơi thiên về kiểm soát bóng, lựa chọn sở trường hơn là lựa chọn lối chơi khắc chế đối phương. Đây là một lựa chọn sai lầm khi Atalanta cũng là một đội bóng rất mạnh trong khả năng kiểm soát bóng, gây sức ép tầm cao lên đối phương. Thậm chí khi thấy lối chơi bị phá sản trước khả năng gây sức ép quá tốt của đối phương, Xabi Alonso còn lúng túng trong việc thay người, dẫn đến thay người chưa chính xác và quá muộn, khiến thời gian để thay đổi cục diện còn lại quá ít.
Nguyên nhân của những sai lầm này cũng đơn giản, khi thầy trò huấn luyện viên Xabi Alonso đã không còn tâm lý thoải mái không còn gì để mất mà bước vào trận chung kết Europa League. Họ đứng trước cơ hội làm nên lịch sử, họ đứng trước cơ hội dành được chiếc cúp châu Âu mà chỉ sợ cả đời cầu thủ cũng không thể với tới, họ đứng trước sức ép duy trì mạch bất bại, họ đứng trước một cơ hội duy nhất không được phép sai lầm, không thể sửa sai. Và khi họ phải gánh vác gánh nặng tâm lý mà trước nay họ chưa từng gánh vác, họ đã liên tiếp mắc sai lầm mà không thể gượng dậy.
Rõ ràng là Xabi Alonso nói riêng và Bayer Leverkusen nói chung vẫn còn thiếu kinh nghiệm của một trận chung kết đỉnh cao, kinh nghiệm của một trận đánh lớn thực sự, điều mà họ khó mà có được trong một sớm một chiều. Có lẽ đấu trường Champions League ở mùa giải sau sẽ là cơ hội để họ tích lũy kinh nghiệm đỉnh cao, đặc biệt là Xabi Alonso, để có thể bước lên một tầm cao mới trong tương lai.
